Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Rusya-Ukrayna savaşına ait, “Şu anda yaşanan ilhak ve sonrasında yükselen şiddete karşın biz hala diplomasi kapısının açık tutulması gerektiğini düşünüyoruz. Bu tarafta iki tarafa telkinlerde bulunuyoruz.” dedi.
Kalın, 24 TV’de katıldığı canlı yayında gündeme ait soruları yanıtladı.
“Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Astana’da Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile bir görüşmesi olacak mı?” sorusu üzerine Kalın, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın perşembe günü Putin ile bir görüşme yapacağını söyledi.
“Rusya-Ukrayna savaşında, Türkiye birçok sıkıntıda kıymetli adımlar attı. Gelinen basamakta buradaki rolü ne olacak? İstanbul’da, Putin ile Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy’nin bir ortaya getirilmesi Astana’da görüşülecek mi?” sorusuna Kalın, “Biz, öncelikle diplomasinin kapısını açık tutmak istiyoruz. Savaş şiddetlenince ki şu anda maalesef şiddeti artacak üzere görünüyor. ‘Artık diplomasinin tabanı kalmadı’ diye düşünenler genelde yanılırlar. Tam bilakis diplomasi bu türlü devirlerde daha da değerli hale gelir.” karşılığını verdi.
Antalya Diplomasi Forumu’nda ve İstanbul’da Rusya-Ukrayna tarafını bir ortaya getirdiklerini, tahıl sevkiyatı muahedesini, esir mübadelesini yaptıklarını, Zaporijya Nükleer Santrali’nin etrafında güvenliği sağladıklarını anımsatan Kalın, “Bütün bunları dikkate alarak, şu anda yaşanan ilhak ve sonrasında yükselen şiddete karşın biz hala diplomasi kapısının açık tutulması gerektiğini düşünüyoruz. Bu tarafta iki tarafa telkinlerde bulunuyoruz.” dedi.
“ABD’nin Rusya-Ukrayna savaşının devam etmesini istediğini görüyoruz. Burada rollerin değiştiği, Rusya’nın ‘gelin oturalım, konuşalım’ dediği yerde, Ukrayna’nın ‘hayır, istemiyoruz, zira siz, bize saldırıyorsunuz’ cümlesinin ardında ABD ya da Batı olabilir mi?” sorusu üzerine Kalın, “Bu savaşın iki boyutu var. Birinci boyutu Ukrayna topraklarında yaşanan işgal ve ilhak. Bunun sonlanması, çatışmaların durması lazım. Bunda bir kuşku yok. Bunun yolu da daha fazla savaş değil, müzakere, diplomasi.” sözlerini kullandı.
Savaşın ikinci boyutunun daha geniş bir jeopolitik yerde gerçekleştiğini belirten Kalın, “Burada da Rusya ile Batı ortasında farklı bir hesaplaşma, bir karşı karşıya gelme var.” dedi.
ŞU ANDA SAVAŞ TARAFTARLARI DAHA GÜÇLÜLER
“Rusya-Ukrayna savaşında süreç neye hakikat gidiyor?” sorusuna Kalın, “Şu anda savaş taraftarları daha güçlüler ve daha fazla savaş istiyorlar. Avrupa ülkelerinin değerli bir kısmı, ABD, savaşın devam etmesi tarafında bir tercih ortaya koyuyor. Rusya da buna karşı ‘daha fazla savaş’ diyor. Dünkü akınları gördük, 2 gün evvel Kerç Köprüsü’nün vurulması, akabinde 80’e yakın füzenin fırlatılması bu şeyin artacağını gösteriyor.” yanıtını verdi.
“Yunanistan problemi son periyotta rahatsız edici dereceye geldi. Yunanistan, ABD’den aldığı dayanakla ‘yangın söndürme tatbikatı’ ismi altında bir askeri tatbikat yapıyor. Yunanistan, Ukrayna olma yolunda mı? Bizi de Rusya kılıfına mı sokacaklar? Bu türlü mi düşünülüyor?” sorusu üzerine Kalın, Yunanistan’ın bir müddettir Türkiye aksiliği bir proje yürüttüğünü, fakat bunun başarısız olduğunu söyledi.
Yunanistan’ın kendi güç ölçeği çerçevesinde Türkiye ile nasıl bir bağ içinde olacağını tekrar tanımlaması gerektiğini vurgulayan Kalın, Yunanistan’ın birtakım güçleri ardına alarak, Türkiye tersi lobileri harekete geçirerek alabileceği uzaklığın aşikâr olduğunu kaydetti.
TARİHİ LİBYA ZİYARETİ
Kalın, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatıyla Türkiye’den üst seviye bir heyetin Libya’ya resmi bir ziyaret gerçekleştirdiği ve hidrokarbon muahedesi imzalandığı hatırlatması üzerine, Fethi Başağa’ya bağlı birliklerin 27 Ağustos’ta Trablus’a girmeye çalışmasının akabinde Libyalı mevkidaşlarını İstanbul’a davet ettiklerini ve son ziyaretin de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatıyla bu davet kapsamında gerçekleştirildiğini söyledi.
Trablus’a gittiklerini fakat Bingazi ve Tobruk’taki temaslarının da devam ettiğini belirten Kalın, hidrokarbon muahedesinin, 2019’da Serrac Hükümeti periyodunda imzalanan deniz yetki sonlarını belirleyen mutabakat olduğunu anımsatarak, şöyle devam etti:
“Türkiye ile Libya’nın deniz komşusu olduğumuzu da tescil eden çok değerli bir mutabakattı. Biz onaylattık, Libya tarafı da onaylatma süreci içerisinde. Haritaya yanlışsız açıdan baktığınız vakit, ‘Evet Türkiye ile Libya deniz komşusuymuş. Deniz yetki alanları bağlamında bir iş birliği yapabiliyormuş.’ Rastgele bir diğer ülkenin hakkını hukukunu ihlal etmeden Yunanlıların argümanlarının hiçbir değeri yok. Zira bu Türkiye ile Libya ortasında yapılmış bir mutabakat. Misal bir muahedeyi Yunanistan, Mısır ile yaptığı vakit kimse bir şey demedi onlara. Yani ‘Yunanistan nere, Mısır nere?’ demedi. Deniz yetki alanları açısından baktığınızda haritaya farklı bir zaviyeden bakmak gerekiyor. Bu farkındalığı tekrar inşa etti aslında. Hani ‘bizim Libya’da ne işimiz var?’ telaffuzlarının de aslında ne kadar anlamsız, yersiz olduğu bir kere da ortaya çıkmış oldu.
TÜRKİYE BİRİNCİ KERE DİĞER BİR ÜLKEYLE DENİZ YETKİ MUAHEDESİ İMZALADI
Ama en kıymetlisi Türkiye birinci kere bir diğer ülkeyle deniz yetki muahedesi imzalamak suretiyle Akdeniz’de çok kıymetli bir varlık savında bulundu. Doğu Akdeniz’de en uzun kıyısı olan ülkeyiz. Mevcut haritaları, bizim için hiçbir değeri olmayan Sevilla Haritası üzere haritaları önümüze koyarak, bizi adeta Antalya Körfezine hapsetmek isteyen bir bakış açısı vardır. Cumhurbaşkanımızın vizyoner liderliği ve güçlü iradesiyle Serrac Hükümeti ile o mutabakat İstanbul’da, Dolmabahçe Ofisi’nde yapılmıştı. Uzun müzakereler sonunda gecenin geç bir vaktinde. O mutabakat imzalandığında biz tarihi bir ana şahitlik ettiğimizi biliyorduk. Orada bir manada Türkiye kendi haritasının birinci örneklerini, birinci çizgilerini çizmiş oldu. Doğu Akdeniz’den bahsediyorsanız Türkiyesiz bir Doğu Akdeniz haritası çizemezsiniz.”
YENİ HİDROKARBON ANLAŞMASI
Yeni hidrokarbon muahedesinin Libya ve Türkiye’nin ortak deniz alanlarında ve milletlerarası sularda ortak arama-tarama, sondaj çalışmaları yapılmasını karara bağlayan bir muahede olduğunu ifada eden Kalın, “Gayet yasal, kimsenin deniz alanıyla ihtilaf içerisinde olmayan, Türkiye’de veya Libya açıklarında yahut memleketler arası sularda arama-tarama, sondaj çalışmaları yapması için ahdi taban oluşturan son derece kıymetli bir mutabakat.” dedi.
Türkiye’nin arama-tarama faaliyetleri bakımından imkan ve kabiliyetlerini arttırdığını vurgulayan Kalın, şöyle konuştu:
“Aynı savunma endüstrinde olduğu üzere bu gözden kaçıyor bazen lakin bizim şu anda iki arama-tarama, 5 sondaj gemimiz var. Bu muazzam bir şey. Bu kapasite o kadar yükseltildi ki, bunu zati bugüne kadar yapılmamış olması çok büyük bir eksiklik. Üç tarafı denizlerle çevrili bir ülkesiniz ancak sizin bir arama tarama filomuz yok. Ancak hamdolsun şu anda var. Zati Karadeniz’de bulundu, gerisi gelecek. Muhtemelen Karadeniz’de inşallah kapasite artırımı olacak.”
BAŞKAN ERDOĞAN, ESED İLE GÖRÜŞECEK Mİ?
“Cumhurbaşkanı Erdoğan, Esed ile görüşecek mi?” sorusu üzerine Kalın, şu cevabı verdi:
“Şimdi, şu anda bu türlü bir siyasi taban yok. Bu türlü bir arayışın içerisinde değiliz lakin Cumhurbaşkanımız daima şunu söyler, ‘Diplomaside kapıyı kapatmak diye bir şey olmaz.’ Kendisinin talimatlarıyla istihbarat lideri görüşüyorlar, mevzu bazlı zati görüşmeler yapıyorlar. Bunu kendisi de bir süredir söylüyor. Bunun dışında kendisinin bize, ‘siyasi kanaldan görüşmeler yapın.’ üslubunda bir talimatı olmadı lakin onu bir ihtiyat kaydı olarak koydu. Yarın öbür gün ülkemizin çıkarları gerektirdiğinde tahminen bu görüşmede olabilir, olmayabilir fakat şu anda çabucak bugünden yarına bu türlü planlanmış bir şey yok. Bizim Suriye konusundaki bakış açımız da belirli. Orada şeffaf, milletlerarası hukuka uygun, kucaklayıcı ve kuşatıcı, seçim yapmak suretiyle bir hükümetin işbaşına gelmesi, bu iç savaşın sona erdirilmesi ve Suriye’de koşullar olgunlaştığı vakit da Türkiye’deki mültecilerin ülkelerine geri dönmesi. Bunu da Birleşmiş Milletler parametreleri çerçevesinde yani istekli, inançlı ve onurlu bir halde yapmalarını sağlayacak çalışma devam ediyor.”
TÜRKİYE YÜZ YILI
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) yeni yasama yılı açılışında yaptığı konuşmada, “bu yüzyıl Türkiye’nin yüzyılı olacak” kelamını değerlendirmesi istenen Kalın, “Sayın Cumhurbaşkanımız bu ifadeyi birkaç kez kullandı. Meclis’teki hitabında, bütün siyasi partilerin de bulunduğu ortamda ‘Gelin Türkiye yüzyılını birlikte inşa edelim.’ dedi. Aslında bu büyük Türkiye öyküsünü gelin birlikte yine yazalım, inşa edelim, büyütelim, devam ettirelim daveti. Türkiye’nin yüzyılı, bunun hülasa edilmiş, âlâ düşünülmüş bir üst başlık haline getirilmiş tabiridir.” dedi.
Kalın, “Türkiye’nin yüzüncü yılını gelin birlikte inşa edelim” davetinin içinde savunma sanayi, dış siyaset, güvenlik, eğitim, sıhhat, altyapı ve ulaştırma üzere Türkiye’yi büyüten bütün başlıkların olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
“Hak ve özgürlükler var, demokrasi var, Cumhuriyetin temel bedelleri var. Mesela bugün tartışılır işte başörtüsü sıkıntısı. Artık anayasayla ilgili Cumhurbaşkanımızın da talimatlarıyla bir hazırlık yapıldı. Adalet Bakanımız da dün Kabinede yapılan hazırlığı da sundu. Cumhurbaşkanımız da Millete Hitap konuşmasında söyledi. O tekemmül ettiriliyor, tamamlandığı vakit Meclis’e gönderilecek.”
