Bakanlıktan Dünya Su Günü hasebiyle yapılan açıklamaya nazaran, kuraklık tehdidine karşı aksiyon planı hazırlayan Tarım ve Orman Bakanlığının “Suda Sıfır Kayıp” sloganı ile başlattığı seferberlik yaygınlaşıyor.
Bakanlığa bağlı Su İdaresi Genel Müdürlüğü, DSİ ve Tarım Islahatı Genel Müdürlüğü başta olmak üzere birçok ünite kuraklığa karşı çalışmalar yürütüyor. 2023-2027 Periyodu Türkiye Ziraî Kuraklıkla Çaba Stratejisi ve Aksiyon Planı ile ziraî kuraklık konusunda kamuoyunun şuurunun artırılması, sürdürülebilir ziraî su kullanımının planlanması, kuraklığın yaşanmadığı periyotlarda gerekli önlemlerin alınması ve kriz periyotlarında aktif çaba programı uygulanarak kuraklığın tesirlerinin en aza indirilmesi amaçlanıyor.
Toplum genelinde su verimliliği kültürünün oluşturularak kaynakların sürdürülebilir kullanımının teşvik edilmesi niyetiyle, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayesinde “Suda Sıfır Kayıp” unsuruyla başlatılan Ulusal Su Verimliliği Seferberliği çerçevesinde 31 Ocak 2023 tarihinden bu yana etkinlikler gerçekleştiriliyor.
Seferberlik kapsamında içme-kullanma suyunun yanı sıra tüketimin yüksek olduğu tarım ve sanayi başta olmak üzere tüm bölümlerde suyun verimli ve sürdürülebilir kullanımı için çalışmalar yürütülüyor. Etkinliklerle, su idaresi konusunda sorumlu ve ilgili paydaşlarla su verimliliğinin ömür usulü haline getirilmesi, su verimliliği kültürünün oluşturulması hedefleniyor.
Su gerilimi olmadan, hayat standartlarını düşürmeden “suda sıfır kayıp” şuuru ile bütün kurum/kuruluşlar, çiftçiler, endüstriciler, çocuklar velhasıl her bir vatandaşın suyu verimli kullanmasına yönelik çalışmalar sürdürülüyor. Bu kapsamda içme-kullanma suyu, tarım ve sanayi dallarına yönelik hazırlanan 165 rehber doküman ilgililere ulaştırılıyor.
Öte yandan, su verimliliği seferberliği ile ilgili farkındalığın artırılması gayesiyle hazırlanan suverimliligi.gov.tr internet sitesi hizmete sunuldu. Seferberlik kapsamında gerçekleştirilen etkinliklere, hazırlanan dokümanlara ve öbür bilgilere internet sitesi üzerinden ulaşılabiliyor.
STRATEJİ VE HAREKET PLANLARI
Su İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından ayrıyeten “Değişen İklime Ahenk Çerçevesinde Su Verimliliği Strateji Dokümanı ve Aksiyon Planı” hazırlandı.
Plan kapsamında, 2100 yılına kadar içme suyu sistemlerindeki su kaybı oranının yüzde 10’a indirilmesi, ziraî sulama sistemlerinde randıman oranının yüzde 75’e çıkarılması, endüstride suyun en az yüzde 50 daha verimli kullanılması ve kişi başı su tüketiminin günlük 75 litreye düşürülmesi hedefleniyor. Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci tarafından onaylanan evrakın Cumhurbaşkanlığı genelgesi olarak yayımlanması öngörülüyor.
Vatandaşların meskenlerinde ve iş yerlerinde benimseyebilecekleri uygulamalara yönelik “Binalarda Su Verimliliği Maksadı ve Uygulama Kılavuzu” da hazırlandı.
Konuya ait yayımlanan “Sistem Heyetimi Talimatı” kapsamında da su verimliliği uygulamalarının yaygınlaştırılması için su verimliliği ünitelerinin kurulması, mevcut durum tespiti, planlama, gereksinimlerin belirlenmesi ve temini, eğitim ve farkındalık oluşturma, uygulama ve raporlama başlıklarında 7 adım oluşturuldu. Hazırlanan dokümanlarla, “azalt, yine kullan ve değiştir” olmak üzere üç kıymetli stratejinin hayata geçirilmesi planlanıyor.
ALTERNATİF SU KAYNAKLARININ KULLANIMI
Su verimliliği için yağmur suyu hasadı, gri su sistemleri, kullanılmış ve denize akan suların uygun halde arıtılmasından sonra tekrar kullanılması, deniz suyunun arıtılması üzere alternatif kaynakların kullanımına imkan veren uygulamaların benimsenmesi için mevcut yasal ve teknik altyapının geliştirilmesi amaçlanıyor.
Su kaynaklarında iklim değişikliğine ahenk çalışmaları kapsamında da çalışmalar yapılıyor. İklim değişikliğine karşı direncin artırılması amacıyla su fiyatlandırması, gri suyun kullanımı ve yağmur suyu hasadı üzere ahenk faaliyetleri ile ilgili yarar maliyet ve yapılabilirlik tahlil çalışmaları gerçekleştirilerek bahis ile ilgili büyükşehir belediyelerine eğitim veriliyor.
Muhtemel kuraklık risklerinin olumsuz tesirlerinin taban seviyeye indirilmesi, su ve besin arzında sürdürülebilirliğin sağlanması ve kuraklıklara karşı hazırlıklı olunması amacıyla kuraklık idare planları hazırlanıyor.
Bu kapsamda havza ölçeğinde kuraklık tahlilleri yapılarak mevcut ve gelecek su potansiyeli doğrultusunda tarım, içme suyu, sanayi, ekosistem, turizm bölümlerine kuraklığın tesirleri tespit ediliyor.
Olası kuraklık durumlarına hazırlıklı olunması niyetiyle da buna sağlam bitkilerin ekimi, sulama sistemlerinin modernizasyonu, alternatif su kaynaklarının kıymetlendirilmesi, sulama randımanının artırılması üzere önlemler belirleniyor. 15 havzada çalışmaları devam eden kelam konusu planlar 2023 yılı sonu prestijiyle tüm havzalarda tamamlanması öngörülüyor.
SEKTÖREL SU TAHSİS PLANLARI
Havza ölçeğinde su kaynaklarının arz-talep istikrarının eş vakitli sağlanması, en fazla su talep eden tarım dalının iklim değişikliğinin olumsuz tesirlerinden en az halde etkilenmesine yönelik önlemleri içeren ve “suya nazaran tarım” prensibinden hareketle “Sektörel Su Tahsis Planları” hazırlanıyor.
Planlarda, su potansiyelindeki azalma durumları da göz önüne alınarak en kırılgan kesim olan tarımda eser deseni, sulama vakit planlaması üzere tedbirler belirleniyor. Böylelikle hem besin güvenliğinin sağlanması hem de çiftçilerin ekonomik karının en üst düzeye çıkarılması hedefleniyor.
Su-gıda-enerji-ekosistem alakasını temel alan, su arzının kısa ve uzun vadeli siyasetlerinin, planların ve stratejilerinin oluşturulması, izlenmesi, geliştirilmesi faaliyetlerini yürütecek “Ulusal Su Kurulu” oluşturulması için de harekete geçildi.
Türkiye’nin muhtaçlıklarını karşılayabilecek nitelikte su kaynaklarının sürdürülebilir formda korunması, kullanılması, uygunlaştırılması, geliştirilmesine yönelik “Su Kanunu Taslağı” hazırlandı.
DSİ içme suyu, sulama ve sanayi suyu projelerini devreye sokarak kuraklık tehlikesine karşı tedbirler geliştiriyor.
“SUYUN VERİMLİ KULLANIMI, ULUSAL VE GLOBAL BİR MEVZU”
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, global ısınmanın getirdiği iklim değişikliğinin en fazla su konusunu tehdit ettiğini belirtti.
Suyun verimli kullanımının, kurumsal değil ulusal ve global bir konu olduğunu vurgulayan Kirişci, şunları kaydetti:
“Tatlı su kaynaklarının korunması ile su kaynaklarının verimli ve sürdürülebilir formda kullanılması hayati değere sahiptir. Değişen iklim nedeniyle, su kaynakları üzerinde oluşan olumsuz etkiyi, verimlilik uygulamaları ile bertaraf edebiliriz. Ülkemizin su kaynaklarının tek bir damlasının dahi israfına tahammülümüz yoktur. Su israfının önlenmesi fakat topyekun bir seferberlikle mümkündür. Bu seferberlik ruhu, kurumsal, bölgesel, kültürel ve sektörel sınırlamalara maruz kalmadan ülke geneline yayılmalıdır.”
