G20 Önderler Tepesi sonuç bildirgesinde de duyulan memnuniyetin söz edildiği tahıl koridorunun açık kalmasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yürüttüğü “lider diplomasisi” tesirli oldu. Bununla birlikte Erdoğan’ın talimatları doğrultusunda Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın mevkidaşlarıyla yakın teması ve “kırmızı hattın” yine aktive edilmesi, Türkiye’yi memleketler arası alanda takdir edilen diplomasi zaferine götürdü.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres riyasetinde 22 Temmuz’da imzalanan Karadeniz Tahıl Teşebbüsü dokümanının geçerliliğinin 120 gün daha uzatıldığı açıklandı. 22 Temmuz’da dokümanın imzalanmasının akabinde İstanbul’da Türkiye, Ukrayna, Rusya ve BM yetkililerinin vazife aldığı Müşterek Uyum Merkezi kurulmuş, Ukrayna limanlarında bekleyen tahılın sevkiyatı için “tahıl koridoru” oluşturulmuştu. 29 Ekim’de Sivastopol’da gerçekleşen atak sonrasında Rusya Federasyonu tarafından tahıl inisiyatifi askıya alınırken, Türkiye’nin ağır eforları sonucu kriz aşılmış, Cumhurbaşkanı Erdoğan 2 Kasım’da yaptığı açıklama ile tahıl koridorunun yine açıldığını açıklamıştı. G20 Önderler Doruğu’nun sonuç bildirgesinde de Türkiye’nin aracılık ettiği muahededen duyulan memnuniyet tabir edilmişti. Mutabakatın geçerliliğinin dolmasına iki gün kala Cumhurbaşkanı Erdoğan yaptığı açıklamada, muahedenin 120 gün mühletle uzatılmasına karar verildiğini kamuoyuna duyurdu.
“KIRMIZI HAT” TEKRAR DEVREDE
Söz konusu uzatma kararının altında Türkiye’nin yürüttüğü ağır diplomasi trafiğinin tesirli olduğu ortaya çıktı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, hususa ait Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenski ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdi. “Lider diplomasisi” yürüten Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatları doğrultusunda Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar da tahıl koridorunun açık kalmasına yönelik ağır çalışmalar yaptı. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ukrayna Savunma Bakanı Aleksi Reznikov ve Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov ile yakın temas içinde olan Akar, “görüşmelerinde tahıl teşebbüsünün tüm taraflar için faydalı olduğu, bunun bozulmasının tüm taraflar için badire oluşturacağını” vurguladı. Tahıl krizinin tahliline yönelik çalışmalar çerçevesinde mayıs ayında hayata geçirilen “kırmızı hat” diplomasisi de bu süreçte Bakan Akar’ın talimatı üzerine tekrar aktive edildi. Ulusal Savunma Bakanlığı yetkilileri, mutabakatın uzatılmasına yönelik Ukrayna ve Rusya askeri yetkilileri ile bu çizgi üzerinden ağır görüşmeler gerçekleştirdi.
DİKKATİ ÇEKEN YER SEÇİMİ
Telefon diplomasisi ve ağır görüşmelerin akabinde Türkiye, Ukrayna, Rusya ve BM temsilcileri dün bir ortaya geldi. Heyetlerin görüşeceği yer “tahıl koridorunun” temellerinin atıldığı Kalender Kasrı olarak belirlendi. Askeri heyetler Ulusal Savunma Bakanlığının koordinatörlüğünde dün Kalender Kasrı’nda bir ortaya geldi. Olumlu ve yapan bir havada geçen görüşmelerin akabinde Cumhurbaşkanı Erdoğan bugün yaptığı, “Geride bıraktığımız 4 aylık periyotta 500’e yakın gemi ile 11 milyon tondan fazla tahıl ve besin hususunun gereksinim sahiplerine ulaştırılması ile bu mutabakatın dünyanın besin temini ve güvenliği için ne kadar değerli ve yararlı olduğu açıkça görülmüştür. Muahedenin uzatılması iradesini ortaya koyan BM’ye, Genel Sekreter Sayın Guterres’e, Rusya Devlet Lideri Sayın Putin’e ve Ukrayna Devlet Lideri Sayın Zelenski’ye şükranlarımı sunuyor, emeği geçen herkesi tebrik ediyorum. İyi uğurlu olsun” açıklamasıyla tahıl koridorunun açık kalacağını duyurdu.
